© Hogeschool van Amsterdam 2021. All rights reserved.

Een transitie
die zijn weerga
niet kent

Covid-19
Lessons learned

“Vooral dankzij de Virtual classroomtool op ons digitale leeromgeving Brightspace is het die dag gelukt om 90% van ons onderwijs op afstand aan te bieden.”

Corona site

In de week van 9 -15 maart 2020 is het ook raak op de HvA: de Coronacrisis. Maandag publiceert de centrale communicatieafdeling een speciale Corona site, dinsdag sturen we een eerste mail naar studenten en docenten over de beperkingen van de reisbewegingen naar Noord -Brabant. Woensdag 11 maart zijn de eerste voorbereidingen voor de mogelijke sluiting van het gebouw (vanuit de faculteit) en vrijdag 13 maart is ons Benno Premselahuis voor het laatst open voor fysiek onderwijs. Maandag 16 maart 2020 start het online onderwijs.

Vooral dankzij de Virtual classroomtool op ons digitale leeromgeving
Brightspace is het die dag gelukt om 90% van ons onderwijs op afstand aan te bieden. Het was een week die ongekend veel energie en denkwerk kostte en het fundament legde voor online onderwijs. Een transitie die zijn weerga niet kent.  

Tot aan de zomer hanteerden we het originele rooster en onderwijs, met slechts kleine aanpassingen, én 100% online maar wel met aangepaste toetsing. Voor het afstuderen kregen studenten extra tools aangereikt om op afstand onderzoek te kunnen doen. Van de extra inlevermomenten om studievertraging te voorkomen is nauwelijks gebruik gemaakt.

Het stagebeleid is aangepast in een aantal scenario’s waarmee studievertraging kon worden voorkomen. Via ons stagevolgsysteem Onstage werden de voorstellen en vorderingen scherp gemonitord.  Studenten vonden later dan normaal een stageplaats, maar er bleek uiteindelijk voldoende aanbod. De massale oproepen van de docenten via hun eigen LinkedIn netwerken betaalden uit.

In mei 2020 vond de eerste evaluatie plaats van de eerste periode van het afstandsonderwijs, waarin ervaringen van studenten, docenten, onderwijskundigen en de OC’s werden meegenomen.  Het 1-op-1 overzetten van het reguliere onderwijs naar een online omgeving bleek – haast vanzelfsprekend - niet optimaal. Met name het gebrek aan interactie en de beperkte aandachtspanne in een online omgeving zorgden voor minder effectieve lessen. Ook de toetsing kon soms beter: vooral het omzetten van kennistoetsen naar alternatieve toetsvormen. Deze evaluatie leidde tot een herontwerp van onze didactiek voor semester 1 van het studiejaar 2020-2021. In de maanden juni, juli en augustus hebben we met man en macht dit herontwerp doorgevoerd. In aanvang 100% online onderwijs, met de mogelijkheid modules of lessen alsnog fysiek te geven. De grootte van onze studentenpopulatie maakt het bijzonder lastig om binnen de gestelde kaders veel fysiek onderwijs aan te bieden. Praktijkonderwijs in bijvoorbeeld de AV studio’s en studieloopbaanbegeleiding in jaar 1 kregen voorrang bij de fysieke aanvraag.

We hanteerden drie principes bij het herontwerp van de modules: studeerbaarheid voor studenten, belastbaarheid van docenten en begeleiding en binding van studenten. Op basis van deze principes zijn uitgangspunten voor ons onderwijs vastgesteld en vervolgens uitgewerkt in de volgende drie handreikingen: 

  • Herontwerpen onderwijs op didactiek/inhoud

  • Richtlijnen voor betoog

  • Slb-beleid

Docenten werden via kennisdeling en peerreview ondersteund bij het herontwerp. Benno’s Academie1 verzorgde voor online workshops. De uitgangspunten voor het herontwerp:  

  • elke klas wordt opgesplitst in klasgroepen van 10 studenten, zoveel mogelijk ingedeeld op postcodegebied zodat studenten elkaar zo mogelijk in de eigen regio kunnen treffen;  
  • elke module wordt aangepast naar een kennislijn met korte hoorcolleges of kennisclips voor kennisoverdracht, gecombineerd met een toepassingslijn met practica voor oefening en verdieping. Beide lijnen worden altijd vergezeld door een vragenlijn waarin studenten begeleid door een docent vragen kunnen stellen en kunnen werken aan begrip van de stof. Ook blijven er natuurlijk  projecten  en  studieloopbaanbegeleiding. De meeste modules hebben een combinatie van kennis-, vragen- en toepassingslijn; 
  • we toetsen 100% digitaal  (ook kennistoetsen), zodat we de beperkte mogelijkheden voor fysiek onderwijs 100% kunnen besteden aan contacttijd. Per module hanteren we maximaal één summatieve toets (projecten uitgezonderd), formatief toetsen is gewenst.  

1 Benno’s Academie is ons eigen scholingsprogramma voor en door docenten CO+CB.

Evaluatie van het herontwerp

invloed van virtueel onderwijs

In december 2020 zijn de onderwijsresultaten van het eerste blok geëvalueerd via een enquête onder de studenten en zijn de module-rendementen vergeleken met die van vorig jaar.  

De eerste conclusies: de studievoortgang en modulerendementen zijn meestal goed of beter op orde in vergelijking met voorgaand studiejaar. Meest opvallend is de studievoortgang van het eerste jaar van CO en het diplomarendement bij CO én CB van jaar 5. Beide zijn aanzienlijk beter dan voorgaand studiejaar (zelfde meetmoment). De rendementen en de waardering voor de modules ná de zomer zijn voor bijna alle modules hetzelfde of hoger ten opzichte van het voorgaande studiejaar. Zou het gebrek aan afleiding voor studenten hierbij een rol spelen? Over het algemeen durven we, met enig voorbehoud, te stellen dat de (tijdelijke) overstap naar virtueel onderwijs (nog) geen negatieve invloed heeft op studievoortgang en waardering van studenten voor de modules. Geruststellend voor studenten én docenten.   

Besluiten op basis van de evaluatie: 

  • Geen indeling meer op postcode om meer diversiteit in de klassen te krijgen.
  • Aanpassing vragenlijn. Studenten kunnen in deze consults meer gestimuleerd en geactiveerd worden om actief met de stof te werken.
  • Studenten uit alle jaren in blok 1 van het studiejaar 2021-2022 voor tenminste één module of project naar de HvA te laten komen (afhankelijk van wet- en regelgeving).

Met de komst van Covid zijn de kennis van en ervaring met blended learning razendsnel gegroeid. We kunnen snel tussen online en offline onderwijs schakelen. De afdeling O&O verwerkt deze ervaringen in een handreiking voor toekomstige onderwijsontwikkelingen.

“Slechts een klein aantal studenten stuitte tijdens de afname van de toetsen op problemen.”

Toetsing

In blok 3 en 4 van collegejaar 2019-2020 wijzigden diverse toetsen als gevolg van de coronacrisis. De wijzigingen bespraken we met de Examencommissies, Opleidingscommissies en, waar de wijzigingen leiden tot OER- wijzigingen, met de afdeling O&O en de facultaire Deelraad. Aanvullend zijn er instructies opgesteld voor docenten voor het maken van thuistoetsen en een protocol voor de thuisafname. Thuistoetsen werden op dat moment via de Digitale Leeromgeving (DLO) en onze online toetssoftware Testvision afgenomen. Er is een fulltime medewerker aangetrokken die docenten ondersteunt in opzetten van de toetsen in dit systeem. 

In semester 1 van studiejaar 20-21 zijn we gestart met het gebruik van de software Proctorio  waardoor enkele kennistoetsen in jaar 1 en 2 op afstand online gesurveilleerd kan worden. Het gebruik van Proctorio vereist wat aanpassingen aan de kant van de student. Slechts een klein aantal studenten stuitte tijdens de afname van de toetsen op problemen. Dankzij de ondersteuning konden deze problemen altijd worden verholpen. Voor studenten die door persoonlijke omstandigheden niet vanuit huis konden werken, zijn in het HvA gebouw (bph) 70 plekken gereserveerd om in rust, met Proctorio, de toets te kunnen maken. De studentdecaan gaf hiervoor toestemming.

We blijven streng kijken naar de noodzaak van Proctorio en hebben een aantal toetsen omgezet naar een openboektentamen dat zonder surveillance kan worden afgenomen. Ter ondersteuning is er een aantal optimalisaties doorgevoerd. Zo is de instructie voor de studenten aangescherpt en is er een speciaal kanaal in het leven geroepen om problemen te melden, waardoor er snel geschakeld kan worden met bv. de ondersteuning van Proctorio. 

Corona en afstuderen

“De afstudeercoördinatoren en -begeleiders hebben daarin zoveel mogelijk gefaciliteerd.”

De Coronamaatregelen hebben uiteraard ook impact op de onderzoeksfase van het afstuderen. Sommige onderzoeksmethoden (zoals interviews en panelgesprekken) zijn amper face-to-face uit te voeren. Voor de groep studenten die in maart 2020 startte met afstuderen, waren sommige doelgroepen opeens slecht of niet meer bereikbaar (o.a. overheids- of zorgpersoneel). Studenten die afstudeerden bij een bedrijf moesten dat vanuit huis doen. De afstudeercoördinatoren en -begeleiders hebben daarin zoveel mogelijk gefaciliteerd- door het aanreiken van online onderzoekstechnieken, maar ook door in sommige gevallen het testen onder andere doelgroepen toe te staan.  

Bovendien boden we de deze eerste groep afstudeerders die in hun traject werden ‘overvallen’ door de maatregelen een extra inlevermoment aan. Hiervan is slechts beperkt gebruik gemaakt, dankzij de extra mogelijkheden konden de meeste studenten hun afstudeeronderzoek toch binnen de gestelde termijn afronden.

De eindassessments zijn relatief makkelijk online af te nemen. Wel blijkt dat zo’n intensief gesprek online meer energie kost, zowel bij de docenten als de studenten. Daarom is er een online protocol geschreven waarin we docenten laten zien hoe ze het eindassessment online zo effectief mogelijk kunnen doen. Zodra het kan starten we met het fysiek afnemen van de eindassessments.   

Online protocol

BINDEND STUDIEADVIES
In november 2020 is landelijk besloten cohort 20/21 geen negatief bindend studieadvies te geven aan het einde van het propedeusejaar, maar dit uit te stellen naar het einde van het tweede jaar. Dit gold ook voor cohort 19/20. Dit impliceert dat de student aan het einde van het tweede jaar alle 60 ETCS van het propedeusejaar behaald moet hebben. Is dit niet het geval, dan krijgt de student alsnog een negatief BSA. Deze student moet de opleiding verlaten en kan deze zich niet opnieuw inschrijven.

Aan het einde van studiejaar 19/20 is de balans van de studievoortgang van elke propedeusestudent opgemaakt door de slb’er. Alle studenten die dat jaar minder 30 ECTS hadden behaald, werden met klem geadviseerd het eerste jaar opnieuw te doen, met behoud van de punten van de reeds positief afgeronde modules. Studenten die hiervoor hebben gekozen zijn in speciale doubleurklassen geplaatst, met slb’ers die extra aandacht hebben voor de studievoortgang van deze studenten.

STUDENTENWELZIJN
‍Om de studenten goed op de hoogte te houden van alle Corona-veranderingen, startten we met een tweewekelijkse studentenmail, voor zowel de deeltijd- als de voltijdstudenten. Hierin staan ondermeer updates over toetsing en stage. Veel aandacht gaat uit naar het welzijn van onze studenten. Er zijn bemoedigende filmpjes,  tips over ‘rustendoortjes’, korte, ingesproken meditatie-oefeningen. Er is nadrukkelijke aandacht voor het contact met de slb’er.
  
Begin studiejaar 20/21 is de eerste welzijnsenquête onder studenten afgenomen, gevolgd door een tweede in januari. Uit deze enquêtes blijkt dat het met de meeste studenten nog steeds goed gaat. Tegelijkertijd geeft 10%  van de propedeusestudenten en 20% uit jaar 3 en 4 aan dat het niet best met hen gaat.

Stress door deadlines is bij alle jaren de grootse negatieve factor, gevolgd door gezondheid en de thuissituatie. Uit de tweede enquête bleek dat toekomstperspectief ook wordt ervaren als een grote stressfactor. Weinig motivatie heeft bij veel studenten over alle jaren een negatieve invloed. Opvallend is dat de studenten over alle jaren hun gezondheid belangrijk vinden en dat dit een positieve bijdrage levert aan hoe ze zich voelen. Bij eerstejaarsstudenten levert het ontvangen van een goed cijfer ook een positieve bijdrage aan het welzijn. Na de eerste enquêtes hebben we vanuit het slb-programma nog steviger ingezet op contact zoeken en houden met studenten. 

In deeltijd is gebruik gemaakt van het beschikbare budget om student-assistenten in te zetten in de propedeuse. Zij ondersteunen de studiewerkbegeleiders. In de hoofdfase bleek weinig behoefte te zijn aan een student-mentor.  

Hoe gaat het met je? (CB?MIC)

Hoe gaat het met je? (CO)

Wat heeft POSITIEF
bijgedragen aan hoe
het met je gaat?

Wat heeft NEGATIEF
bijgedragen aan hoe
het met je gaat?

aan welke onderwerpen moet
meer aandacht gegeven worden
vanuit de opleiding/SLB?

Docentenwelzijn

Waardering
voor enorme
inspanning

Binnen de faculteit vragen we via maatwerkplannen extra financiële middelen aan om docenten te faciliteren in het reviseren van het onderwijs. Zij krijgen extra uren beschikbaar, konden een bureau en bureaustoel aan te vragen en kregen een budget voor de inrichting van de thuiswerkplek. Vanuit het management besteedden we gedurende het hele jaar extra aandacht aan het welzijn van de docenten, vooral via persoonlijke gesprekken. Met name docenten met jonge kinderen of alleenstaanden ervoeren het thuiswerken als zwaar. 

Ondanks de lastige omstandigheden zien we een enorme inspanning bij alle medewerkers om het onlineonderwijs zo goed mogelijk aan te bieden, dit waarderen we enorm. Dit laten we onder meer blijken door regelmatig kleine attenties naar de medewerkers te sturen. 

Standaard 01
Leestijd 12 - 14 min

Beoogde
eindkwalificaties

Standaard 02
Leestijd 12 - 14 min

Onderwijs-
leeromgeving

Standaard 03
Leestijd 12 - 14 min

Toetsing

Standaard 04
Leestijd 12 - 14 min

Gerealiseerde
Eindkwalificaties

Covid-19
Leestijd 12 - 14 min

Covid-19

Standaard 05
Leestijd 12 - 14 min

Opleidings-
commissie

Welkom

Bekijk en lees de midterm review vanaf de desktop.

Lorem ipsum dolor sit amet, consectetur adipiscing elit. Suspendisse varius enim in eros elementum tristique. Duis cursus, mi quis viverra ornare, eros dolor interdum nulla, ut commodo diam libero vitae erat. Aenean faucibus nibh et justo cursus id rutrum lorem imperdiet. Nunc ut sem vitae risus tristique posuere.

Download PDF